Spojka ve vozech s manuální převodovkou

Manuální převodovka a spojka. Charakteristika, princip činnosti

Manuální převodovka je tradičnějším řešením ve srovnání s automatickou převodovkou (tzv. „automatem“). Její provoz závisí především na chování řidiče, který se samostatně rozhoduje, jaký převodový poměr zvolí na základě požadované rychlosti a údajů z otáčkoměru.

Ve skříni manuální převodovky jsou tři typy hřídelí:

• hnací,
• předlohový,
• hnaný.

Na převodovém hřídeli jsou namontována ozubená kola, jejichž úkolem je přenášet výkon na zabírající kola na hnaném hřídeli. Na obou hřídelích jsou dvojice kol odpovídající specifickým ozubeným kolům. Zařazení konkrétního rychlostního stupně vede k odpojení zbývajících rychlostních stupňů.

Pokud jde o spojku, ta hraje dvojí roli: spojuje a odpojuje manuální převodovku od motoru. Princip fungování je poměrně jednoduchý: když je ovládací pedál sešlápnut až na podlahu, uvolní se a spojka se rozpojí.

Z kolei, jeśli chodzi o sprzęgło, to odgrywa ono podwójną rolę: łączy i rozłącza skrzynię manualną z silnikiem. Zasada działania jest dość prosta: w momencie, gdy pedał sterujący zostanie wciśnięty do podłogi, następuje rozłączenie i sprzęgło się rozłącza.

Pokud se má vozidlo rozjet, měl by řidič znovu uvolnit spojkový pedál. Jeho stisknutím se přeruší přenos otáček motoru a výkonu na kola. Dalším krokem bude nejprve zařadit neutrál a poté správný převodový poměr. Pak je třeba velmi jemně uvolnit spojkový pedál, aby se pohon mohl opět přenést na jednotlivé prvky převodovky bez zbytečného přetížení.

Jeśli pojazd ma ruszyć z miejsca, kierowca powinien ponownie zwolnić pedał sprzęgła. Wciśnięcie powoduje przerwanie przekazywania prędkości obrotowych oraz mocy silnika na koła. Kolejną czynnością będzie wybicie biegu najpierw na jałowy, a potem na właściwe przełożenie. Następnie trzeba z dużym wyczuciem odpuścić pedał sprzęgła, tak by napęd mógł być ponownie przekazywany na poszczególne elementy skrzyni biegów bez zbędnych przeciążeń.

Převodový olej, nezbytná součást každé převodovky

Zařazení nového rychlostního stupně vždy vede k vyřazení předchozího. Pokud tedy mají jednotlivé procesy probíhat bez poškození součástí, musí být v pouzdře vždy dostatečné množství mazacího oleje.

Zapięcie nowego biegu zawsze skutkuje rozłączeniem poprzedniego. Zatem jeśli poszczególne procesy mają się odbywać bez szkody dla podzespołów, to w obudowie każdorazowo musi się znaleźć odpowiednia ilość oleju smarującego.

Dowiedz się więcej

Poruchovost manuální převodovky a spojky – co je dobré vědět?

Manuální převodovky se bohužel porouchají. Samozřejmě to není tak běžné jako selhání jiných systémů nebo komponent, ale stojí za to to mít na paměti.

Manualne skrzynie biegów niestety się psują. Nie jest to oczywiście tak częste, jak usterki pozostałych układów czy podzespołów, ale trzeba mieć to na uwadze.

Řidič sám si velmi často může za nesrovnalosti kvůli nevhodným jízdním návykům. Technika řízení auta s manuální převodovkou je mezitím rozhodně jiná než v případě automatické. Spojka hraje důležitou roli.

Winę za nieprawidłowości bardzo często ponosi sam kierowca, który wdraża niewłaściwe nawyki podczas jazdy. Tymczasem technika prowadzenia samochodu z manualną skrzynią biegów jest zdecydowanie inna niż w przypadku automatu. Ważną rolę odgrywa sprzęgło.

Níže naleznete seznam nejčastějších chyb, které způsobují selhání „manuálu“ a vedou k drahým opravám.

Poniżej znajdziecie zestawienie najczęstszych błędów powodujących awarię “manuala” i prowadzących do kosztownych napraw.

1. Použití spojky v nesprávný čas.
   Nezapomeňte, že spojka by se měla používat pouze k řazení. Proto se nedoporučuje sešlápnout pedál spojky „s předstihem“, například na červené. V těchto chvílích je lepší zařadit neutrál a uvolnit spojku. Aktivuje se pouze těsně před rozjezdem.
   Proč může tato konkrétní chyba způsobit havárii? Protože to způsobuje mnohem rychlejší opotřebení ložiska spojky. Je to proto, že je vystaven nadměrnému zatížení.
2. Jízda s polovičním sešlápnutím spojky.
   Dalším na „seznamu hříchů“ je pomalá jízda s polovičním sešlápnutím spojkového pedálu nebo jen mírné sešlápnutí pedálu za okolností, jako je jízda v dopravní zácpě nebo v kopci. To opět vede k zbytečnému namáhání součástí. To je důsledek toho, že se přítlačný kotouč otáčí jinou rychlostí než spojková lamela, tedy spojka prokluzuje, což vede k jejímu nadměrnému opotřebení. Co dělat? Lepším způsobem, jak udržet vozidlo v požadované poloze, je sešlápnout nožní brzdu nebo zatáhnout ruční brzdu. A pustit věci z rukou.
3. Noha položená na spojce.
   Velmi častou chybou řidičů je, že nechávají nohu na spojce a ne na opěrce nohy na levé straně, která je k tomuto účelu určena. To je velmi škodlivý zvyk, který znamená, že výkon motoru se plně nepřenáší na kola,protože spojka může prokluzovat. Navíc to vytváří zbytečné tření. To samozřejmě vede nejen ke snížení životnosti lamely, ale i vypínacího ložiska. Nepříjemným důsledkem takového chování je snížená úroveň bezpečnosti jízdy. Pokud vznikne potřeba nouzového brzdění, s nohou na spojce nebude řidič schopen rychle reagovat.
   Bardzo często popełnianym przez kierowców błędem jest trzymanie stopy na sprzęgle, a nie na przeznaczonym do tego celu podnóżku po lewej stronie.To bardzo szkodliwy nawyk, który sprawia, że moc silnika nie jest w pełni przekazywana na koła. Poza tym powstaje zbędne tarcie. Prowadzi to, rzecz jasna, do zredukowania żywotności nie tylko wspomnianego elementu, ale też łożyska wyciskowego. Przykrą konsekwencją takiego zachowania jest też zmniejszenie poziomu bezpieczeństwa jazdy. Jeśli zajdzie potrzeba hamowania awaryjnego, to z nogą na sprzęgle kierowca nie będzie w stanie szybko zareagować.
   
   

Czy w 2023 roku warto stawiać na „manuala”?

Wielu kierowców zastanawia się nad tym, czy w dzisiejszych czasach wciąż warto inwestować w samochody z manualną skrzynią biegów. Odpowiedź wcale nie jest prosta.

Owszem, skrzynie automatyczne zapewniają lepszy komfort jazdy. Coraz częściej stanowią one również opcję domyślną w nowoczesnych modelach – niektórzy producenci w ogóle nie zapewniają możliwości wyboru między „automatem” a „manualem”. Zatem wybór dostępnych pojazdów znacznie się zawęża.

Natomiast skrzynie manualne mają też swoje mocne strony i znajdują wielu zwolenników. Przy umiejętnej jeździe, ich awaryjność jest minimalna. Przekłada się to na zdecydowanie dłuższy czas eksploatacji w porównaniu z wersją automatyczną, zwłaszcza jeśli mówimy o jeździe miejskiej. Prostsza konstrukcja aut „manualnych” skutkuje ponadto ich niższą ceną. To właśnie argumenty ekonomiczne przemawiają za wyborem takiej opcji. Inna rzecz to niezapomniane doświadczenia z jazdy, poczucie kontroli nad autem oraz nauka pokory za kierownicą.

Wybór ostatecznie jest uzależniony od indywidualnych preferencji. Najlepiej jednak będzie, jeśli przed podjęciem decyzji przetestuje się obydwa rozwiązania w praktyce.